Mama Gabriela Rivadeneira Mamallakta Tantanakuyta pushak, kayapak kamachiy killkakunata kayarka, 09h15 sayllapimi tantari kallarinka, 312 yupay tantarimi kanka, kay tantaripimi hatun kamachikkuna watapi Mamallaktapak tawka kamaywasikunapi llankashkata chaskinka, Función Legislativa kamachiyta paktachishpami shinanka.

Kay nishka kamachiypak 47 nikipi nishka shina, kay Función de Transparencia y Control Social pushak, Consejo de la Judicatura pushak, Defensor Público pushak, Fiscal General del Estado hatun kamachik, Tribunal Contencioso Electoral pushak, Consejo Nacional Electoral pushak, kay Orgánica de la Función Legislativa kamachiypi nishkata paktachishpa, kamachikkunaka Mamallakta Tantanakuypak ñawpakpi paykuna watapi llankashkata sapan kulla killapi rikuchinata charin.

Mamallakta Tantanakuy, hatun kamachikkuna willashkata rikuchun, yachak runakunawan shuk minkashkata churanata ushanmi.

Willaykunata riksishka kipa, Mamallakta Tantanakuyka shuk atinakuypilla, kay willakuna hawa rimanakunka

PV/jc-kichwa

Mamallakta Tantanakuy, paypak llankayta rikuna ukupi kamachikkunawan tantarin, Mamallaktapak hatun awllikkuna rimashkata uyarka, hatun kamachikkuna 2014 watapi llankashkata kamachiy killkakkunaman rikuchirka.

Gustavo Jalkh, Consejo de Judicatura tantarita pushak, (COIP) kamachiywan llankashpa paktachimi kamaywasipak sapi kachun wiñachirka, ashtawanka kamachiy katikuypi karka, mushuk sumakruraykunawan paktakayman yaykuri, punchanta yachay, markaunapi sumak wasikunata ruray, yachak kamachikkunata yaykuchi, killkakamak, paktakay wasipi killkak, huchakunata rikuk.

Awllik, kamachiy katikuyta rimashpa, COIP kamachiy llankayman yaykurishpami paktakaypak tiksi karka, kishpiychikkuna, hucha rikukkuna, Mamallakta Chapak, yachachun mañarka, yachak runakuna, paktakay mitachikuna, runakuna kutintak alliyachun, tukuytalla chapak, kamachiy yachakkuna, chaymanta, 10.154 runakunata yachachirka.

Kay 29.719 willana punkukuna paskarirka 45.739 zirmakuna tiyarirka. Kay 3´358.000 killkashka pankakunawan willarka, 2´136.000 zirmakuna, pachata hapichirka, willankapa pachakunata kurka, kayashka pankakuna mana chinkarirka.

Llankaykunata utka purichinkapa, tukuy Mamallaktapi 276 ukukunata wiñachishka kan; 23.631 ñawinchikuna rurashka kan. Kamachiy tatkikunata utkarka, rimashpalla wanaykunata sakirka, katikuykuna mana ñitirirka, mushuk sumaruraykunata tankarka, nishpa yapa rimarka.

Gustavo Jalkh kamachik Mamallakta Tantanakuyta yupaycharka, kay Código Orgánico de Procesos kamachiypi kallari churashkamanta yupaycharka, kay kamuka ishkayniki atinakuypak taririn, chusku ñanta katishpa 80 katikuypak rantimi kan. Ñawinchipi tiksirishpa katikuy llankay tiyan, tukuy wanaykunapi llakikunata tantachina, hawalla, utka, alli, kamashka katikuymanmi yallichin.

Paktakayman yaykurinkapa, 24 markapi, 60 llakita chawpina ukukuna wiñarirka, 50 kitikunapi, 80 llaki chawpikkuna tiyarirka; 35.549 wanachikunata allichishka kan, kasiyachik 20 kishpiychikkunata shutichishka kan.

Kishpiychikkunata, rikukkunata, killkakamakta, paktakay killkakta, mishanakuyta rurashpa shutichishka kan. Kay Escuela de la Función Judicial kamaywasi, 675 kallarikkunata yachachinkapa maymutsuriktami llankarka; 20.835 punchanta yachayta katik, 5.123 yachayniyuyta hapinkapa sumakrurayta paktachirka.

Mushuk sumakruraykunaka tukuy mushuk, llankay llikata, hucha rikuyta, yachana web punku charinata, zirma punkuta tiyachinata yanaparka,

Tukuchinkapa, Consejo de la Judicatura hatun Tantaripi 573 llakikuna allichishkata willarka, antawa kamachiyta pakishpa llakita charishkamanta ñawipurashpa allichinata; paktakayta mashkankapa tantarikunata rurashkamanta, kamachiyta pakishpa warmita, wasi ayllu ukupi llaki tiyakpi rikuk kamachikta chanina.

JLVN/pv/jc-kichwa

Kaya, 09h30 sayllata, 311 yupay, Mamallakta Tantanakuypak tantari kanka, chaymanka Mamallakta Tantanakuyta pushak Gabriela Rivadeneira kayashka kamachiy killkakkuna, kaypimi mushuk Tierras Rurales y Territorios Ancestrales Kamachiyta atinakunka, kay Comisión de Soberanía Alimentaria minkashka killkashkatami rikunkakuna, kay killkashka pankakunaka llaktakunapi rimanakushkami kan.

Imashina yuyachinchik, minkashka tantaripi kak iskun kamachiy killkakunami arinirirka, kay kamachiyka paklla allpakunaman, pampa allpakunaman yaykurinatami rikuchin, chay allpakuna runakunata yanapanka, pachamamata mana wakllichina kuskakunami kanka. Ashtawankarin, charimushka, kikinpak allpakunata allichinka. Awki mikunata charinkapa, alli pukuykuna tiyachun allpata kamana, tukuyman paktachun kutintak rakinka. Shinallatak unipak pachamama tiyachun, llankaywan pachamamawan paktapakta kachun, allpa hayñita charikkunata kamachiywan kamana.

Ashtawankarin, allpata riksina, kamachiywan kuna, shutichichun yanapanka. Shinallatak sapsipak ayllullaktapak, yanallaktapak, yunka runapak allpata riksinka. Mamakamachiypi, ista kamachiypi riksishkakunawan kay kamachiyka alli killkarinka.

Kay kamachiyta paktachinka, ñawpa pachamanta charimushka allpata, purina allpata riksinka, shinallatak allpa hawapi ayllullakta, sapsi, llaktakuna, runa llaktakuna chikan chikan yuyaywan wiñarishkakuna. Chaypimi tantarishpa, kawsaytarpuyta, nunata tarpushka, kullkita charimushka, paykunapak munaywan chikan chikan kawsayta charimushka allpata riksinka.

Ashtawanpash, Mamallaktawan, runakunawan, kamachiywan kimirichun, istallaktamanta runakuna, Mamallakta charimushka allpakunata, purina llaktakunata, runa llaktakunata kamachiywan riksinka, kamchiywan shutichinka.

Kay mushuk kamachiyka pakllapi charishka allpakunaman kimirishpa allpata paktapakta charinatami riksin, ayllukuna tarpuyman yaykurinata riksin, allpa rantina kullki, tarpushpa pukuchina murukunata nikina, pakllapi tiyak allpakunata ama mapayachun harkana, paklla allpata nikina, ayllupura tantarishpa murukunata pukuchina, sapsi allpata, llaktapak allpata, runa llakta allpata charina hayñita riksinka.

Shinallatak, tarpuna, runakunata yanapak, pachamamata mana wakllichina, pakllapi tiyak allpakunata kutin rakina, awki mikuna, shuktak allikunata charina llaktayta charinatami kun.

Kay Soberanía Alimentaria Minkashka, manarak kay Tierras Rurales y Territorios Ancestrales kamachiyta arnishpa llaktakunata tapuna yuyayta churan.

PV/jc-kichwa

Kay Gabriela Rivadeneira Mamallakta Tantanakuyta pushak, (MIES) kamachikkunawan, GADS) kamachikkunawan, runakunawan llankak kamaywasikunawan arininakuypi karka, kunan punchami Ibarra kitipak, Pedro Moncayo samana pampapi shinarka.

Kaypi kachun kayashka runakunapak ñawpakpi, Mamallakta Tantanakuyta pushak, kay 8 watapi Mamallakta ushashkata rimarka, llaktaman karanatalla sakichirka, shinami wiñaykawsaymanta Ecuador llaktapi kawsak runakunaman tikrachinka.

“Mana mañachunlla yuyaywan llankachik, runakuna wiñarichun tukuy tukuylla kamaywasikuna chikan chikan kamchikpak patakunapi wiñariynkapak rantipurana llaktaywan llankanchik”, nishpa rimarka.

Mamallaktaka tukuykunata yaykuchishpa llankan, chapimi ayllullakta, ayllutapash yaykuchin. Rivadeneira Mamallakta Pushak shina rimarka. Kay yuyayka ukunta, yuyayta, hamutayta wiñachina yuyaytami charin. Ashtawankarin, Sumak Kawsay wawa wasikunawan uchilla wawakunata yachachishpa llankana kan, chaypimi wawakuna mikunata, kamayta, 8 sayllata chaskin.

“ Kawsayta kallarik wawakupi kullkita churanaka, paktalla, karulla pachapak kullkita churanami kan, yallik watakuna yalli kullkiyukkuna runakunata wakchayachishpa sakishkata allichina, ashtawankarin tukuy kari warmikuna yanaparishpa paktapakta, yanaparishpa kana llikata”, nirka.

Rivadeneira Mamallakta Tantanakuy llankashkata rimarka, hayñikunata kutintak tiyachina, hatunyachina kanka, akllashka kamachikkunawan Mamallatakta paypak makipimi charinka. Kay ñanpimi, Grupo Parlamentario por los Derechos de Niñez y Adolescencia tantari allita llankashka nirka..

Mamallakta Tantanakuyta pushak, kay Consejos Nacionales para la Igualdad kamaywasita, kay Consejo para la Igualdad Intergeneracional kamaywasita wiñachirka, kay kamaywasimi kari warmi wawakunapak hayñikunata kamanka; wawakunata shitanaka, kay Código Orgánico Integral Penal (COIP) kamachiypi hatun huchami kan nirka, makanakuy tiyakpi, yumay llaki tiyakpi, sinchita llankachikpi wawakunata tantachina nirka.

Willana Kamachiy, mintalaykunapi, kari warmi wawakunata, imillakunata irpata rurashpa rikuchinata mana sakin, mintalaypi Mamallaktapi wawakuna hawa rikuchishpa llankachun mana sakin, kay llakikunatami Mamallakta hamutanata charin. Guatemala llaktapimi wawakunata, imillakunata ukllankapa rikuna kanchun, kaytapash Mamallkta Tantanakuyta pushakmi rimarka.

Kay (MIES) kamaywasita pushak, Betty Tola, Imbabura markapak GADS kamaywasikunawan, shuktak kamawasikunawanpash yuyarikunata killkashka, tukuyka 74 yuyarikunami kan, llankaykunapi tukuchinkapa $1´200.000 dólar kullkimi kan. Kay kullkimanta, $8.9 hunukunami kan, MIES kamaywasita katishpa Mamallakta chayachinka.

Tawkasami yuyarikunawan 5.305 kullkiwan kari, warmi wawakuna markapi yanaparinka,

Centros Infantiles para el Buen Vivir wasikunwan yanaparinka, 1.125 tisiku runakuna, Imbabura markamanta 2.552 yuyak runakuna ashtawankarin yanparinka.

Imbabura markamanta Hatun Pushak rimarka, Diego García shutimi kan, Ibarra kitimanta, Álvaro Castillo rimarka, Imbabura markapushak, Pablo Jurado kamachik rimarka. Kay shulkapak GAD shutipi Gissela Morales rimarka, García Moreno del GAD kamaywasimanta de García Moreno kamachik rimarka. Kay GADS kamaywasipak kamachikkuna, shulkamanta kamchikkuna, markamanta kamachiy killkakkuna rimarka.

JS/jc-kichwa

Kay 23 Reunión del Foro Asia Pacífico (APPF) tantari tukuripi, willakkunapak ñawpakpi, Gabriela Rivadeneira Mamallakta Tantanakuyta Pushak, 17 Mamallaktakuna kaypi kashkata hawapi churarka, suyupi, allpapachapi alli kachun rimanakushkata hawapi churarka.

Kay 18 yuyarikunata surkushkata hatunyachishpa rimarka, sapan Mamallakta Tantanakuypak ukupi kay arinishkakunawan llankana, Canadá llakta tantaripi imashina llankamushkata rikuna nirka, suyupi llaktaywan kamachiy killkakkuna yanapashpa, shinallatak yachaypi, kawsay tarpuypi, amawtaypi, sumakruraypi, allikawsaypi llankana hawa rimarka.

Llakta ushay paktashkatapash maymutsurikni kan nirka, tukuy laya manchachiyta, tantarishpa wañuchikta supaycharka, kay llakikunapak ranti kasikayta wallpashun nirka.

Wiñarik yuyaykuna sakirin, imashina achka yuyayta charik allpapachapi tiyak llaktakunaman kullkita kuna, runakuna purinkapa hayñikuna, mana Mamallaktakuna kamanalla kankachu.

Pushanata yachay

Japón llakatamanta shamuk kamachik, Shigeru Tanaka, imashina pushak kanamanta rimarka, Gabriela Rivadeneira Mamallakta Tantanakuyta pushak, kay 23 Reunión del Foro Asia Pacífico tantarita pushashkamanta kushiyarka. Kay 22 tantariman chayashka, ishkayka APPF wiñachinkapa karka, kay Quito llaktapi akllashka tantarimi rikurin, Ecuador llaktamanta runakuna may sumak karka, ashtawankarin atinakuymanta alli karka.

Hatun yuyarikuna

Pay, Fernando Bustamante kamachiy killkak, Killkakkuna Pushak, arinishka 18 yuyarikunata, kaypi tantarishka Mamallaktakuna shuk yuyaytalla charishkatami rikuchirka. Kay 41 mushuk yuyaykunamanta 24 yuyaykunami Minkashka tantariman chayarka, wakin yuyaykuna chaytallatak nik kakpi ashalla tukun nirka.

Yuyaykuna hawa rikuchirka, arinishka yuyaykuna paktashkata, shina:

* Corea llaktapi kasi tiyachun, nuclear ayñita mirachi kallarin, llakikuna chay llaktapi tukurichun.

* Malasia llaktapi chinkarishka mintalak antankakunata pichashpa mashkakukkunaman kushikuyta kunchik, ashtawankarin 370 yupaywan pawak antankata mashkakukman kushikuyta kunchik.

* Chirikunuk rantinchirikuk hawa llakirikuna tiyakta.

* Kipa punchakuna Asia Pacífico llaktakunawan rantinchirishpa yanapay.

* Warmikunapak llakta ushay, chaypi kay, llaktaypi pushanata.

* Wakllirikuna ama tiyachun.

* Kapukchik sapita mushukyachinkapa yachayta, allikawsayta, amawtayta, suyupi sumakrurayta willana.

* Kay “Jalal” kaopuchik wasita mirachina, chayka kullki wiñachimi kanka, Religión Islámica iñipi tiksirishkami alli shunkuwan mintalana nisha nin.

* Uni watapak kasikaywan llakita allichishpa, Medio Oriente llaktakunapi kasikay tiyachun.

* Chapayta takankapa nishpa, kay Ciber kamay hawa, shukpaklla hayñi hawa rikuna.

* Ñapash llaki rikurikta, alli kawsay wakllirikta, ashtawanaka ébola unkuymanta anchurina.

* Mushuk manchachikkunata, tantarishpa wañuchikta takana; runakuna pushakta, llakichikta takana; kullkimanta, mintalay; shuktakkunatapash.

MG/pv/jc-kichwa

Mamallakta Tantanakuy, Consejo de Federación de la Asamblea Federal de la Federación de Rusia llaktawan ishkantin yanaparishpa llankakanpa shuk yuyarita killkanakun.

Imashina yuyarishkata katishpa, kay yuyarika 6 nikitami charin, Ecuador llaktamanta kamachiy killkakkuna, Rusia llaktamanta kamachiy killkakkuna tukuypak alli kachun rimanakuykunawan katinkapa yuyarin, kamachikpura chayanakuyta charinkapa, chayanakunkapapash kan.

Yuyaripika kamachiykunata rikuchinkapa kallaripi churan, kamachiyta kamuta rurana, tukuypak alli kachun pankakunata ruranka. Ista llaktakuna imashina katikushkata rikunkapa tapunakuyta charinka, chay tapuykuna Mamallaktakunapak alli kanka, chayka kasikayta sinchiyachina, tiyarayachun, kamay unipak katichun kanka.

Ña yuyarita killkashka kipa, Gabriela Rivadeneira, Mamallakta Tantanakuyta pushak, ruso llaktamanta Valentina Matvienko Mamallakta Tantanakuyta pushak, José Mejía Lequerica ukupi, willakkunapi rimarkakuna.

Kay Gabriela Rivadeniera Mamallakta Tantanakuyta pushak, hatun kamachikpura rimanakuyta yanapanka nirka, kay hatun kamachikkuna llaktakuna kamachiywan llankachun. Shinallatak Ecuador llakta, Rusia llaktapash tawka yuyaykunawan llankaywan paktana yuyaytami charinkuna.

“Shuyani, mashi Valentina, kay yuyarita killkashka kipa ñukanchikpak, Rusia llaktawan, Ecuador llaktawan mashiyarikuna ashtawan sinchiyachun, mushuk kimirinakuyta ushachina kachun, llaktaypi, mintalaypi”, sinchiyashpa katichun nirka.

Kay ruso llaktamanta Mamallakta Tantanakuyta Pushak Ecuador Latín Apya-yalamanta ruso llaktaman tanatrishka shina, punkarata, chukita surkuna llankaypi yaykurinata munani, mikunakunata apamuna llankayta mirachina nirka.

“Rusia llakta, Ecuador Latín Apya-yalapak shutipi ruso llaktaman tanatrishka kakpi, Ecuador llaktawan ashtawan kimirishpa sinchita llankanata munanchik nirka, tawka tantarikunata shina llankanata munanchik”, nirka.

Kay ruso Mamallakta Tantanakuyta Pushak, Ecuador llaktaman sarun inti puncha kamachiy killkakkunantin chayamurka, paykunaka 23 Foro Parlamentario Asia Pacífico tantaripi kankapa shamurka, payka chilla punchakama Quito llaktapi kanka. Kay tantaripika 17 Mamallaktakunami kan.

JS/jc-kichwa

Asia – Pacífico yaku pampamanta kamachiy killkakkuna, Foro APPF tantaripi, Quito llaktapi rurarikukpi, Mamallakta Tantanakuy pushak ukuman kayashka karka, chaypimi Ecuador llaktawan tawka llankaykunata rurankapa munay hawa rimanakurkakuna.

Gabriela Rivadeneira Mamallakta Tantanakuyta pushak, kamachiy killkakkunapak napaykunata chaskirka, mintalaywan, pachamamapak llankaywan, istallakta ushaywan, shuktak llankaykunawanpash ishkantin llakta llankana nirka.

Tantari kallaripika, Hirofumi Nakasone Japón llaktapi kamachiy killkakta pushak, kamachiy killkakkunapura llankana nirka, imashinami mintalaypi, yanapanakuypi llankana nirka.

Kay Canadá llaktamanta, Leonard Michael Wallace kamachiy killkak, shinallatak yuyayta charirka, payka Grupo de Amistad Ecuador– Canadá tantarita sinchiyachina nirka, kamachiy killkakaypi ishkantin llaktawan shuk yuyarita charina nirka. Ecuador llakta shamuk Foro APPF hatun tantaripi sinchita rikuchun, chayka chinchasuyu Apya-yalapimi kanka nirka.

México llaktamanta shamuk, istallaktapura tantarishpa mushuk llankaykunata tantaka nirka, shina wakchayaykunata, kamayta, manchachita pitinkapa tukuy llaktakuna shuk yuyaywanlla llankana nirka.

Kay Marco Antonio Nuñez kmachiy killkak Chile shamuk kamachiy killkakkunata ñawparka. Kaypimi ishkantin llakta maki kushpa llankashkamanta rimarka, kamachiy killkay sumak yachaykunata charishkata rantinpurashkata willarkakuna.

Kay Latin Apya-yalapi Parlasur (Parlamento de Unasur) tantarita rurana yuyayka may mutsurikmi kan nirka, Bolivia llaktapi tantarishun nirka. Tukuy llaktakunami imashina wakchayayta anchuchina, chullanchullan kawsayta allichinkapa paktana nirka.

Kay Australia llaktamanta Bronwyn Bishop ñawpashka chamurka, payka Ecuador llaktata riksinkapa shamuna hawa ashtawankarin rimarka, ishkantin Mamallaktakuna llankankapa punkuta paskana nirka, ashtawankarin yachaypi, riksina karmapi llankana nirka.

Ña chishipi, Ecuador llaktamanta kachashka María Augusta Calle, Mamallakta Tantanakuypak Comisión de Soberanía y Relaciones Internacionales kipa pushak, ista kamachiy killkakkunata chaskirka.

Chay Singapur llaktamanta pushak, Penny Low ñawpashka, Asia – Pacífico kimirik llaktakunawan kawsaykamayta tankana nirka, chaypakka kay Foro Parlamentario Asia Pacífico tantaripi yuyarikunami hatun maymutsurik kan nirka.

Kay Nueva Zelanda llaktamanta, kachashkata pushak, Linsay Tisch kamachik, Ecuador llaktawan, América Latina llaktakunawan kimirina nirka. Mamallaktakuna tantarishpa llankana yuyaywan kimirishpa yanaparka.

Kay Indonesia llaktamanta kachashka, Fadil Zon kamachiy killkak ñawpashka, Ecuador llaktaka “ Latin Apya-yala llaktakunapak punkumi kan nishpa chanirka”, ishkay Mamallaktamanta pushakkuna shamushkata hawaman churarka, Mamallatakuna kimirinakuyka, kay hatun ushaymi nirka.

Kay kamachikkuna shamuy tukuripi Micronesia llakta chayamurka, paykunaka, Isaac Fingir kamachiy killkak ñawpashka karka, Ecuador llakta pachamamata kamana yuyayta yanaparka, allpapacha ama kunukyachun nishpa, mamakucha huntashpa paykunapak llaktata ama llakichichun munashpa yanaparka.

Kayna, 12 puncha, kulla killapi, Rusia llakta, Ecuador llaktawan kimirinakuy sinchiyachun nirka, chaypak Mamallakta Tantanakuyta pushakkuna, Valentina Matvienko, Gabriela Rivadeneira, kamachiykunawan yanapankapa shuk yuyarinakuyta killkarkakuna.

JS/jc-kichwa

Kay Vigésimo Tercera Reunión del Foro Parlamentario Asia Pacífico (APPF) ña kallarichishka, kayka Mamallakta Tantanakuypi 17 Mamallaktakunami, Quito llaktapi tantarin, Gabriela Rivadeneira Mamallakta Tantanakuyta pushak, tukuypura kawsayta sinchiyachinami mutsurin, suyupi tukuypak rikurishka llakikunata kishpichina nirka.

“Kay Pacífico hatun rikurikta mana mushuk uyarichu kan, kay tantarina yuyaykunaka ña achka watakunatami shamun, shinapsh kunami allpapachapi mushuk yuyaykunawan llanakay kallarin, allpapachapi tiyak hatun llakikunata allichina yuyan”, nishpa rimarka.

Mamallakta Tantanakuy pushakka runakuna mirarishkamanta, kullkimanta, llaktaymanta llankaykuna sinchiyachinami rikurin nirka “shamuk punchakuna tantarikuna tantarina, yuyakkuna yanaparinakuna”. Suyupi runakuna kawsaypi wakchayta, wakawakata pichana, alli sumakruray illakta allichina, yuyaykuna tukuypak kachun llankana.

Manarak kay mutsuykunata rikushpa, Gabriela Rivadeneira Asia y Pacífico kamachiy killkakkunata kayarka “chakata charina, allpapachapi llakikuna tiyakta anchuchinkapa shukllapi tantarishka yuyayta wiñachina”.

“Ecuador llaktamanta, kuyaywan mushuk wiñariyna llankayta, ashalla pushashka allpapachaman rikuchinchik, shuklla pushashka kashpami hatun llakikuna rikurishka, llaktakunata chakatashpa pushakukmi rikurin. Mushuk llankaytami Sumak Kawsay shutita churashkanchik, ñukanchikpak llaktakunapak yuyayta, hamutayta, pacharikuyta hapishkami kan”, nirka.

Kay Foro Asia – Pacífico chusku llankaytami shutichin

Mamallakta Tantanakuy Pushak, chayamukkunata alli shamushka nishpa, manarak Foro Parlamentario Asia – Pacífico (APPF) tantarina kallarikpi, kay tantarita pushakkuna imatalla rimanata rikunkapa tantarirka, chaypimi kusku yuyaykuna rimanata rikurka, chayka: Llaktay, Kamay; Kullkimanta, Suyupi llakimanta, ista llaktakunapi llakimanta kan; kay Cooperación Regional en la Región Asia Pacífico hawa; Trabajo Futuro del Foro Parlamentario Asia Pacífico llankana hawa rimarka.

Kay yuyaykuna ukupimi iskun ruraykuna tiyan, shina: Kasikayta Sinchiyachina, Suyupi kamay tiyachun; Ciberespionajem hawa: ñukapaklla kayta kamay, willaypi kamay; Asia Pacífico 2014 watapi; Unipak wiñariypi paktapakta kullkita churana: Mushuk tukuypak kullkikuna; Hatun llakikuna tiyakpi Allita rikushpa yanapana.

Kallaripika pushakkuna imashina llankanata arinirkakuna, kallari llankayka: Ecuador llaktamanta Fernando Bustamante Ponce pushak tukuchun arinirka, paymi Comité de Redacción del Foro paymi Tantaripi yuyarishkakunata killkanka.

“Ñukanchikpak rimay, ñukanchikpak llankay allpapachata kuyuchishpa yanapachun suyanchik, kay yanapaypi tiksirishka yuyaykunawan, rantinpak yuyayywan, kikin wasipi kuyayta rikuchina, aylluta mana kunkarina”, shinami Gabriela Rivadeneira Mamallakta Pushak rimarka.

Gabriela Rivadeneira- Foro #AsiaPacífico kallarichi

JC- kichwa

“Kunan, 2015 watapi, kay Código Laboral kamachiyta wallpashpa katishun, shinapash, kay karmapi utkashpa mushukyachina mutsurikpi, kay mushuk Justicia Laboral y Reconocimiento del Trabajo del Hogar kamachiypak kallari atinakuyta tukuchirkanchik, waranka waranka kari warmi llankakkupak kawsayta mushukchinka”, Gabriela Rivadeneira, Mamallakta Tantnakuyta pushak shina rimarka, kaytami Contigo ¡de ley!, kay willaytaka Tumbaco shulkamanta, Mamallakta Tantanakuypak Ankimanta uyachirka.

Mamallakta Tantanakuyta Pushak, kay Código de Trabajo y la Ley de Seguridad Social kamachiyta mushukyachishpaka, wasi mamata kamanka, pay kullkita mana hapishpa wasipi llankak kakpimi kay kamachiyka kamanka, kaywan pay yuyakyashpa, tisiku tukushpa, shuktak llakita charishpa alli yanapayta charinka, chaypak ishkay dólar kullkita churanka, kay bono solidario hapikukpika, Mamallakta iskun dóla kullkita kunka, chaywan 70 dólar kullkita payayashpa hapinka. Kayman chanimaruta yapanchik, kaymi kawsaykaman yaykurishka ayllu yaykurichun tiksita shina hapinchik.

Shinallatakmi warmi llankakkuna chichu kashkamanta llankaymanta ama llukshichishka kachun kaman, tisiku kakpi, tantarita pushak kakpi suktakkunata kaman. Chichu warmita llankaymanta surkukpi, pushak kakpi surkukpi kamachiymi sinchita shayarinka. Llankakta kuk kay llakita rurakpika sinchitami wanachina nishpa, yapa rimarka.

Chunka kimsa, chunka chusku llankay kullkita hapina hawa, kay Ecuador llaktapi kawsayta mushukyachina Gabriela Rivadeneira nirka, kunanka kapak killapi, karwa killapimi hapin. Wata tukurikpi, yachaykuna kallarikpimi kay kullkikunataka hapinkapa yuyarishkami kan. Shinapash, kari warmi llaktayukkkuna, kay kullkikunaka munashkata rantinkapallami kan. Sapan killa hapishpami wakaychinata ushanka, watapak wakaychinka, shinami paypak kullkita mirachinka, shinami achkata yanaparinka.

Ista llaktakuna tantari

Shuk manyamanta, Ecuador llaktamanta Mamallakta Tantanakuy, kay hunka tukuri punchapi tantarinkapa wasimi kanka, kay punchakunami Foro Parlamentario Asia Pacífico ishkaychunka kimsa tantari pusharinka, 17 Mamallaktakuna tantarinka, ñami 218 runakuna shutita killkachishka kanka, kaypimi mintalay hawa, kamay hawa, tukuy wiñariy hawa rimanka, sumak Kawsay yuyay ukupimi kanka.

Tukuykunaman paskashka tantarimi kanka, ishkantin manyamanta kamachiy killkakkunami tantarinka, suyupurami tantarinka, Mamallakta Tantanakuymanta hatun yuyayta wiñachinka, shina allpapachapi hatun llakikuna rikushkata samachinkapami kanka.

EG/pv/jc-kichwa

Kay, Gabriela Rivadeneira Mamallakta Tantanakuyta Pushak, República de Corea llaktamanta shamuk kmachikkunata shuk napayta kurka, paykunaka Chin Young kamachiy killkak ñawpashka chayamurka, mashipura tukushpa tawka llankaykunata kallarinkapa, kay Grupo Interparlamentario de Amistad Ecuador– Corea llaktapura tantarita charinkapa shamurka.

Ishakantin llaktapak munayka, ayllullaktakuna wiñariyna, kamay, sumakruraywan willana, Gabriela Rivadeneira Mamallakta Pushak rimarka. Ecuador llaktaka, shuktak Mamallaktakuna imashina taripashpa wiñariyshkata, amawtayta, sumakrurayta rikuchishpa yanapachunmi mashkan.

Kay yachaykunaka pukuchi sapita mushukyachishpa katinkapami maymutsurik kan, kapukkunata kanchaman katunkapa imalaya kachun, Ecuador llaktapak kapukkuna allichishpa katuna tiyachun munan.

“Hatun yachaykunawan kay Mamallaktapi taripay llikata allichinkapa shuk mushuk yuyayta churashkanchik. Chaypak Mamallaktapak makipi chusku hatun yachana wasikunata charinchik, Yachay sumak, Ciudad del Conocimiento shutiwan kan; kay yachana wasimi mushuk yachaykunata rikuchin, imashinami nanociencia kan, petroquímica, kawsaypak amawtay kan”, shinami asiáticos kamachiy killkakkuna rimarka.

Gabriela Rivadeneira kay pachallatak 8 mushuk 8 hidroeléctricas llankaykunata wiñachishkata rikuchirka, chaywan muchuk energético llankayta charishun nirka, chaywanka mana fósiles ninata mutsurinkachu nirka; shinallatak kay refinería Pacífico tiyanka nirka, chaywan punkaramanta mushuk kapukkunata rurashun nirka, sumakta ashnak pataskunata wiñariypimi Mamallaktaka ashtawan wiñarishka, chocolate, sisakuna katunami yapa wiñarishka.

Mamallakta Tantanakluypak pushak, Ecuador runakuman manuta charishkamanta, tukuylla llaktayman paktankapa kallari yuyayta charin, yalli wakcha ayllullaktakunata yanapankapa yuyaytami charin, chayka allikawsaypi, yachaypi yanapana yuyatami charin.

Paymanta Chin Young kamachiy killkak, kay Grupo Parlamentario de Amistad Corea – Ecuador tantarita pushak, tawka yachaykunata Mamallaktapura riksinakunkapa yuyaytami charin, chay yachaykunata tawka patakunapi sinchiyachinkapami kan nirka.

«Kay Corea, Ecuador llaktakuna llankaywan kallarinkapa mashiyarinakuypi, kullkipi, kawsay tarpuypi, kapukyachik wasikunata sinchiyachinami kan nirka. Yanaparinkapa mashiyarinaka may mutsurikmi kan”, nirka.

Kay Grupo Parlamentario de Amistad trantari tukuk ista llaktamanta kamachiy killkakkuna Mamallakta Tantanakuypi karka, asiático llaktakunamanta 7 kachashkakuna chayamurka, paykunaka Ching Young kamachiy ñawpashkami kan, Ecuador llaktamantaka Mary Verduga kamachiy killkakmi ñawpashka kan.

Kamachiy killkakkuna kaypi kashka kipa, Grupo Interparlamentario Amistad  Ecuador – Corea ishkantin Mamallakta munaypak alli kachun.

JS/jc-kichwa

Invitación al Encuentro Internacional de Software Libre – Minga por la Libertad. Los días viernes 12 y sábado 13 (más…)

Mamallakta tantanakuypak pushak.

Kay Mamallakta Tantanakuyka Montecristi llaktapi rurashka kamachiypak yuyaykuna paktakushkata rikunapak haylllimi kan. Apuk runakunaka charik runakuna mañashka kamachiy ruranapi yanapak ña mana kanchikchu, ashtawanpash ñukanchik llaktayuk muskushka paktanapi yanapakmi kan, shinallatak wiñaykawsaywan, kunan pachapi kawsaywan, shamuk pachakuna kawsaywanpash paktachishpami llankakun, Ecuador mushuk llakta kallarinapak ñukanchik wawakuna munashka llaktata wiñachinapak kamachiykunata rurashpami llankakun.